پاره‌سنگ: رابطه چرخ و حقوق بشر

پاره‌سنگ

پاره‌سنگ‌های گاه‌گاهی ذهن من

2009/11/08

رابطه چرخ و حقوق بشر


بیش از دوهزارسال پیش کوروش هخامنشی فرمانی را بر استوانه ای منتشر کرد که بر آزادی های مدنی ملل مغلوب صحه گذاشته بود. جانشینانش هم شیوه حکومتداریی برپا ساختند که در آن زمانه وانفسا، چند قرن با اقتدار پایدار ماند. از ابتکار هخامنشیان جاده های شاهی -شاهراه هایش- بود که شبکه ارتباطی کارآمدی بود برای ارتباط نقاط مختلف کشور. بسیاری از جاده‌های آن زمان سنگفرش بودند و استفاده از عرابه و گاری و چرخ امری متداول بود.
چرخ زمان گذشت اما دو چیز آن دوران در یاد ایرانیان فراموش شدند. اولی احترام به عقیده و اعتقاد دیگری، دیگری استفاده از چرخ!
تا همین قرن گذشته، متداول ترین وسیله نقلیه، قاطر و شتر بودند و بارها سوار آن ها می شد. حتی وسیله ساده ای مانند فرقون هم در کشور ما ناشناخته بود. [بگذریم که هنوز هم در اسباب کشی ها وسایل خانه با "یا علی" جابجا می شوند و نه با چهارچرخه ساده‌ای مانند ترولی Trolley].
این عدم استفاده تاریخی از چرخ مایه تحیر است، کجاوه ها و محمل ها، به زحمت سوار اشتران و قاطران می‌شدند و با تعادلی نه چندان حمل می شدند.
سرزمین ما مناطق هموار کم ندارد، با سرمایه و رسیدگیی می شده جاده هایی سنگفرشی در آن ساخت که چرخهایی در گل نمانند؛ اما گویی ذات غیراهلی مردمان سرزمین ما، محدود شدن به جاده و مسیری خاص را بر نمی‌تافته و اندیشه نیفکندن عیش امروز به فردا برایش تاب بنای ساختارهای بلند مدت نگذاشته و ترجیح می‌داده با وسیله نقلیه‌اش هر جوری که عشقش کشید طی طریق بکند...

با رسیدن عصر جدید، چرخ به ایران بازگشته٬ کاش آن دومی هم زود برسد...

Labels: , , ,

0 Comments:

Post a Comment

<< Home