نوروز و خجستگی آن

سال ۳۶۵ روزه خورشیدی روزهای متفاوتی دارد که یکی از آنها روزی است که خورشید از نقطه اعتدال بهاری می‌گذرد و پس از آن طول روز از شب پیشی می‌گیرد. چنان روزی را از دیرباز مردم ایران زمین مبارک می‌داشته‌اند و جشن می‌گیرند و پنج روزی را خوشند و نوروز نام نهاده‌اند.
برای اموری که احتیاج به حساب و کتاب دارند،‌لازم است که مبدایی در نظر گرفته‌شود و حساب سالیانه از آنجا آغاز شود؛ چنین روزی در ایران دوره ساسانیان روز اول پاییز بوده که کشاورزان محصول خود را برداشت کرده‌بودند و آماده پرداخت مالیات بوده‌اند. برای فرنگیان امروزه این روز اول ژانویه است، و برای ایران امروز، روز اول فروردین. این که آغاز سال نو چه روزی باشد امری قراردادی‌است، اگرچه بهتر به نظر می‌رسد که نو شدن سال همراه با نوشدن طبیعت و آغاز بهار باشد.
این دو رویداد، وقایعی جدا هستند و شادباشهای جدا می‌طلبند. برای فرنگیها این قضیه ساده است، چون تبریک کریستمس‌شان را چهار پنج روزی پیش از تبریک سال نوشان می‌گویند؛ اما خیلی ایرانیان فراموش می‌کنند که تبریک نوروز سوا از تبریک سال نو است، و باید سوا ارجش گذاشت. درهم و باهم یا بی‌هم تبریکاتشان را اعلام می‌کنند و می‌گذرند.
خواستم اینجا به زبان ساده بنویسم که: نوروز به خودی خود پیشامدی خجسته است،‌ اگر چه آغازگر سال نوی هم نباشد، چنانکه دیریست در تاجیکستان و ترکیه و عراق اینگونه نیست.